Türk yazı dilinin XIII. yüzyıldan XIX. yüzyıl sonuna kadar gelişme gösteren dönemine Yeni Türkçe dönemi adı verilmektedir. Bu devre, Türklerin Orta Asya'dan batıya doğru göç etmesiyle oluşan lehçelerin birer yazı dili olarak geliştiği devredir. Türk dilinin dış etkilere çokça maruz kalıp büyük değişikliklere uğradığı bu dönemde Türkçe, Doğu ve Batı Türkçesi olmak üzere başlıca iki kolda gelişme göstermiştir.
Batı Türkçesi, XIII. yüzyıldan itibaren Anadolu ve Rumeli topraklarında büyük bir gelişme kaydederek Türkçenin en büyük yazı dili durumuna yükseldi. Bu yazı dili, XIX. yüzyıldan itibaren bir sadeleşme sürecine girdi. Bu sadeleşme süreci, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra daha da hızlandı. Sonra da Türkiye Türkçesi diye adlandırılan bugün kullandığımız yazı dili hâline geldi.
Dil Eksenimiz adıyla okuyucuya sunulan bu kitapta, Anadolu'da gelişme gösteren Türk yazı dilinin serüveni konu edilmektedir. İki kısımdan oluşan kitabın birinci kısmında Türkçenin Anadolu'da yazı dili hâlinde gelişmesiyle ilgili makaleler; ikinci kısmında ise deyimleşme olgusu, birleşik kelimelerin yapısı, edebî metinlerde dilin kullanımı, dil-kültür bağlamında edebiyat öğretimi ve anayasa metinlerinde dilin kullanılışı gibi tamamen dilin kullanım boyutuyla ilgili yazılara yer verilmiştir.