İslam tarihinde en fazla eleştirilen Emevî halifeleri olmasına rağmen onlardan biri olan Ömer b. Abdülazîz, râşid halifeler gibi takdir edilip örnek gösterilmiş ve hiçbir zaman meşrûiyet sıkıntısı yaşamamıştır. Ayrıca o, farklı şahsiyetiyle, İslâm’a ve selefe bağlılığıyla, farklı siyasî, idarî, adlî, askerî, iktisadî, sosyal ve kültürel icraatlarıyla, hilafet, saltanat ve veliahtlık sistemine, muhaliflere ve mevâlîye farklı bakışıyla, İslâm’ı öğretme, uygulama ve ümmetin birliğini sağlama gayretleriyle ön plana çıkmış bir halifedir. Ancak yapılan çalışmalarda farklılığına ve önemine rağmen onun devlet idaresinin benzer ve farklı yönlerinin detaylarıyla birlikte ve ilmî araştırma yöntemine uygun olarak ortaya konulmadığı, aksine dağınık ve yüzeysel bir şekilde ve idealleştirilerek aktarıldığı anlaşılmaktadır. Bunların yanında Ömer b. Abdülazîz’in, seleflerinin uygulamalarını ve hakim sistemi gayri meşru görüp tavır aldığı vurgulanmakta ve onun bazı söz ve uygulamaları üzerinden geçmiş Emevî halifelerine sert eleştiriler yöneltilmektedir. Bu çalışmada Ömer b. Abdülazîz'in farklı siyasî, idarî, adlî, askerî, iktisadî, sosyal ve kültürel uygulamaları çerçevesinde devlet yönetimi özellikle ilk ve temel kaynaklar esas alınarak tespit edilmeye ve imkân nispetinde diğer halifelerden farklı ve benzer icraatları, sebep ve sonuçlarıyla birlikte ortaya konulmaya çalışılmıştır.