Hayati Ahmed Efendi;
Memleketi Elbistan'da on yıl kadar müftülük. Ayasofya'da müderrislik yapmış; Bağdat ve Bosna kadılıklarında bulunmuş; -bir tanesi Osmanlı'da basılan ilk otuz kitap içerisinde olmak üzere- din, dil ve eğitim konularında yirmi kadar eser vermiş; pek çok talebe yetiştirmiş; Sümbül-zade Vehbi'nin -Arapça ve Farsçadan manzum lugatları olan- Tuhfe ve Nuhbe'sini şerhetmiş; Türkçe, Arapça, Farsça şiirler yazmış; Elbistan'da kütüphane kurmuş bir ilim adamıdır.
Bu çalışmada;
Hayatı, eserleri ve şeceresiyle birlikte kütüphanesinde bulunan ve günümüze gelebilen eserlerinin listesi ile kasidelerinin yanı sıra dönemin padişahı III. Selim'e sunduğu, kıyamete tarih biçenlere reddiye mahiyetindeki Tehâfüt-i Müstahrece adlı eserinin çevirim yazısı, sadeleştirilmiş hali ve tıpkıbasımına da yer verilmiştir.

Eyâ kan-ı adâlet hâkim-i Bağdâd hoş geldin
Ki kıldın maskat-ı re'sin behişt-âbâd hoş geldin

Şeref-yâb etdin Elbistan'ı sen yümn-i kudûmünle
Edip sükkân-ı pür-ahzânını dil-şâd hoş geldin
..